Altın Varak Nedir? Altın Varak Nasıl Yapılır?
Klasik mobilyalarda kullanılan ve mobilyaların ihtişamını arttırırken şık yaşam alanları oluşturulmasını destekleyen altın varak tam anlamıyla nedir? Altın varağın birçok tanımı bulunmaktadır. Aslında altın varağın tanımını yapmak için varağın ne olduğuna değinmek gerekir. Varak belirli işlemlerden geçirilen madenlerin inceltilerek levha haline getirilmesiyle süsleme sanatında kullanılan yaprak veya levha şekilde kullanılan süsleme malzemesi olarak bilinmektedir. Varağın altın madenden yapılanına ise altın varak denilmektedir. Ancak altının pahalı bir maden olması sebebiyle gerçek altından üretilmeyen imitasyon altın varaklar da mevcuttur. Bu varaklar hemen hemen gerçeği ile aynı renklerde kullanılmaktadır. Ancak kesinlikle gerçek altın madeni ile ayrıldığı noktalar olduğu için aynı statüde sanılmaması gerekmektedir.
Altın Varak Nasıl Üretilir?
Altın varak adından da anlaşılacağı üzere tamamen gerçek atlından üretilmektedir. Klasik bir altın varağın üretimi için bazı özel aletler gerekmektedir. Çift ya da yek merdaneli hadde, 4 ve 1 kg iki adet çekiç, tavşan ayağı, dağar denilen ensiz toprak tava, tirşe adı verilen deri ve zarların kullanılarak üretilir.
Üretilmek istenilen varak haddeden geçirilerek kullanılacağı alana göre 1 – 0.1 mm arasında levha haline getirilmektedir. Bu inceliğe getirilen levhalar parçalara ayrılır ve 12.5X6.5 cm büyüklüğünde tirşelerin altına konulmaktadır. Devamında bir dizi işlemden geçirilen maden çekiçlerle dövülür. Oldukça incelmiş olan altın yaprak haline gelen varaklar ince kağıtlar arasına yerleştirilir. Avrupa’dan gelen altın varaklar defter halinde olmaktadır. Bu defterlerin içerisinde yirmi beş altın varak bulunmaktadır.
Altın Varak Kullanım Alanları
Başta klasik mobilyalar olmak üzere, cami, minare, tavan döşemeleri, çerçeveler, parmaklıklar, tezhip, minyatür, cilt ve hat sanatlarında geçmişten günümüze kadar büyük bir başarı ile kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir. Özellikle klasik mobilyalar ile özdeşleşmiş olan altın varaklar lüks yaşam mekanları oluşturmak isteyen kullanıcıların vazgeçemediği ayrıntıların başında gelmektedir.
Klasik koltuk takımları, yemek odası takımları, koltuk takımlarının ahşap kısımlarında ve ahşap oyma motiflerinde kullanılan altın varaklar takımın geneline kattığı hava ile modelin tasarımını zenginleştirmektedir. Özellikle gerçek altın varak kullanımı ile şıklığının arttığı mobilyaların değeri de artmakta ve geleceğe miras bırakılacak olan klasik mobilyaların her geçen gün durduğu yerde daha da değerlenmesi imkanını sunmaktadır.
Klasik koltuk takımlarının genellikle ayaklarında ve üzerindeki taç kısımlarındaki ahşap oyma motiflerinde altın varak uygulamasını görebilirsiniz.
Klasik yemek odası takımlarında ise, yemek masası sandalyelerinin genel ahşap kısımlarını tamamı başta olmak üzere ayaklarında, yemek masasının tamamında ve ayaklarında, vitrin ve konsolun genellikle oyma motiflerinde atlın varak işlemelerini görebilirsiniz.
Yatak odası takımlarında ise takıma ihtişam ve şıklık katan karyola ve başlığının genel ahşap kısımlarında ve yine diğer mobilyalarda olduğu gibi oyma motiflerinde altın varak tercih edilmektedir.
Altın Varağın Tarihimizdeki Yeri
Altın varak İstanbul’un tarihi semtlerinde varakçılar hanı ve çarşılarında mesleğinde ki ustalar tarafından üretiliyordu. 19. Yüzyılda oldukça rağbet gören bu sanat Osmanlıda işinin ehli ustalar tarafındangerçekleştirilmekteydi. Saflığı ve işçiliği ile dünya daki üretilen varaklardan daha üstün olan Osmanlı varağı Amerika ve Avrupa’dan gelen ucuz ve fabrika üretimi altın varaklar ile rekabete girememiştir. Rekabet edemeyen altın varak ustaları bu sanatı gerçekleştirememiş ve altın varak sanatının üretimi oldukça azalmıştır. Tarihimizde son altın varakçı Güzel sanatlar Akademisinde öğretmenlik yapmış 1949 senesinde hayata gözlerini yummuş olan Hüseyin Yaldız’dır.
